Kırşehir, Anadolu'nun kalbinde yer alan ve tarihi dokusuyla zenginleşmiş bir şehir olarak, ziyaretçilerine büyüleyici bir yolculuk sunar. Geçmişin izlerini sürmek isteyenler için Kırşehir'deki müzeler ve ören yerleri, bölgenin binlerce yıllık tarihine tanıklık etme fırsatı sunmaktadır. Bu kültürel hazineler, yalnızca Kırşehir'in değil, aynı zamanda Anadolu'nun medeniyetler arasındaki köprü olma rolünü gözler önüne serer. Antik dönemlerden Osmanlı'ya kadar uzanan bu eşsiz mekanlar, ziyaretçilerine tarih ve kültür dolu bir deneyim vadediyor.
Kırşehir Müzesi
Tel: (386) 213 33 91
Kaman Kalehöyük Arkeoloji Müzesi
Japon Hükümeti’nin “Kültürel Mirası Koruma Projesi” çerçevesinde hibe olarak yaptığı Kaman Kalehöyük Arkeoloji Müzesi, 830 metrekare açık, 470 metrekare kapalı alan olmak üzere toplam 1.500 metrekarelik alanı kapsamaktadır.
Müzede sergi salonları, sinevizyon köşesi, kütüphane, inceleme, araştırma, fotoğraflama ve restorasyon çalışmalarına olanak sağlayan labarotuar, kafe, depolar ve teknik bölümler bulunmaktadır.
Çevre düzenlemesi, kazısı yapılmakta olan bir höyük tarzında düzenlenmiştir. Böylelikle ziyaretçilerin hem kazılarda ele geçen buluntuları, hem de kazı yöntem ve çalışmalarını görmeleri sağlanmıştır.
Ayrıca bir de, Japonya dışındaki en büyük botanik bahçesi, bir “Japon bahçesi” stilinde yapılmıştır. Müze, 2011 yılında “En iyi yeşil müze” ödülü almış olup, 2012 yılında da Avrupa’da Yılın Müzesi’ne aday gösterilmiştir.
Adres: Bahçelievler, 40300 Çağırkan/Kaman/Kırşehir
Mucur Yeraltı Şehri
Roma döneminde M.S. 2. yüzyılda Hristiyanlığın bölgede hızla yayıldığı görülmüş, puta tapanlarla, Hristiyanlar arasında büyük bir mücadele yaşanmıştır. Kapadokya bölgesinde 3. ve 4. yüzyıllara ait Hristiyanların korunmak, sığınmak ve ibadet etmek amacıyla yaptığı pek çok yeraltı şehri, bu sebeple ortaya çıkmıştır. Kırşehir sınırları içinde de bulunan bu yeraltı şehirlerinden en önemlileri; Mucur Yeraltı Şehri, Kepez Yeraltı Şehri ve Dulkadirli Yeraltı Şehri’dir. Mucur Yeraltı Şehri, Kırşehir ili, Mucur ilçesi, Merkez Solaklı Mahallesi içerisinde bulunmaktadır. Yumuşak kayalara oyularak yapılan yeraltı şehri, yerden 7-8 m derinliktedir. Kırşehir Aşık Paşa Türbesi yakınlarına kadar uzandığı tahmin edilmektedir. Yeraltı şehri bugüne kadar temizlenen oda, salon ve koridorlarıyla geniş kapsamlı bir görünümde olup, dikkat çekicidir. Birçok odası bulunan yeraltı şehrinde bir mekândan diğerine geçmek için yapılmış ve insanların ancakeğilerek ilerleyebilecekleri genişlikte olan dehlizler, daha çok küçükbaş hayvanların barınabileceği genişlikte olan ahırlar, ibadet yerleri, dehlizleri bölmek, odaları kapatabilmek amacıyla yapıldığı tahmin edilen büyük hacimli ve dairesel şekilli taş kütleler olan kapak taşları ve yer üstüne açılan havalandırma bacaları bulunmaktadır. Ziyarete açık olan Mucur Yeraltı Şehri’nin 2015 yılı içinde çevre düzenlemesi işi yenilenmiş, rölöve çalışmaları tamamlanmıştır.
Adres: Hamidiye, Çimentepe Sk., 40500 Mucur/Kırşehir
Kepez Yeraltı Şehri
Kırşehir ili, Mucur ilçesine bağlı Kepez köyü sınırları içerisinde bulunan Kepez Yeraltı Şehri, Kayseri – Ankara karayoluna 14 km, Kırşehir Aksaray karayoluna 10 km mesafededir. Kapadokya bölgesinin en düzenli yeraltı şehirlerinden bir tanesi olan Kepez Yeraltı Şehri, mimarisi ve iki farklı renkte olan toprak yapısıyla ziyaretçilerin ilgi odağı hâline gelmiştir. Dikdörtgen şeklinde üçerli gruplar hâlindeki salonlar ve bu salonları birbirine bağlayan galeri ve tünellerden oluşmaktadır. Kırşehir Valiliği’nin de desteği ile 2002 yılında yeraltı şehrinde kazı ve temizlik çalışması yapılmış; bu çalışma sonucunda, yeraltı şehrinin büyük bir kısmı ortaya çıkarılmış ve temizlenmiştir. Ayrıca, ışıklandırma sistemi ile yön levhaları da yerleştirilmiştir. 2015 yılı içinde rölöve çalışmaları tamamlanmış, giriş ünitelerinin bulunduğu bir proje hazırlanarak Nevşehir Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’ndan geçirilmiştir.
Adres: Hamidiye, Çimentepe Sk., 40500 Mucur/Kırşehir
Dulkadirli Yeraltı Şehri
İl merkezinin 50 km kuzeyinde yer alan yeraltı şehrinin girişi, 22 m uzunluğunda tonoz şeklinde bir tünel ile başlar ve 30×50 m zunluğunda, yaklaşık 20 m yüksekliğinde üstü açık bir avluya açılır. Avlunun doğu, batı ve kuzey cephelerinde kaya oyma tipinde oluşturulmuş 5 salon ve 8 oda bulunmaktadır. Alt kata sadece 5 nolu odadan yelpaze biçiminde bir merdivenle inilmektedir. Aynı zamanda bu odada bir su kuyusu da mevcuttur. Galeri bölümünde değirmen taşı olduğu tahmin edilen iki adet taş kütlesi bulunmakta ancak bu taş kütlelerinin, yuvarlak kemer kapıları kapatmak amacıyla da kullanılmış olabileceği düşünülmektedir. Yine galerinin en sonunda bulunan odada, kuyu içinde küçük bir değirmen taşı daha bulunmaktadır. Aynı odada kaya üzerine kazılmış nişlerle bezenmiş ve Hristiyanlarca kullanıldığı tahmin edilen küçük bir ibadethane de mevcuttur. Yeraltı şehrinin 130 m doğusunda, devamı niteliğinde olan iki avlulu bir yerleşim yeri daha bulunmaktadır. Mimari yapısı ve plan olarak Selçuklu dönemine ait kervansarayları andıran yeraltı şehri, plan özellikleriyle diğer yeraltı şehirlerinden farklılıklar göstermektedir. 2015 yılı içinde Dulkadirli Yeraltı Şehri’nin rölöve çalışmaları tamamlanmıştır. Yapılan temizlik çalışmasıyla ziyaret edilebilir hâle getirilmiştir.
Adres: Seymenli, Kırşehir Merkez/Kırşehir
Büklükale Arkeolojik Kazı Çalışması
Büklükale Arkeolojik Yerleşim Yeri, Kırıkkale İli, Karakeçili İlçesi’ne bağlı Karakeçili beldesinde, Kaman-Bala Ankara karayolunun aklaşık 50. km’sinde yer almaktadır. M.Ö. 2nci bine, yani Hitit ve Asur Ticaret Kolonileri Çağına ait şehir, söz konusu karayolunda, Kızılırmak Nehri üzerindeki köprünün hemen kuzeyindeki alanda bulunmaktadır. 500×600 m genişliğindeki aşağı şehir ve onun doğusundaki 30 m yüksekliğinde ve 300×200 m genişliğindeki höyükten oluşmuştur. Büklükale kazıları, Japon-Anadolu Arkeoloji Enstitüsü adına, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Kimiyoshi MATSUMURA başkanlığında sürdürülmektedir. 2009 yılından itibaren sürdürülen kazı çalışmalarında Osmanlı Dönemi, Demir Çağı ve Geç, Orta ve Erken Tunç Çağlarına tarihlenen kültür katmanları tespit edilmiştir. Kazı çalışmalarında ele geçen eserler, Kalehöyük Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmektedir.
Adres: Kırıkkale İli, Karakeçili İlçesine bağlı Karakeçili beldesinde, Ankara’dan Kaman’a giden otoyolun Kızılırmak’ı geçmeden hemen sol tarafında yer almaktadır.
Yassıhöyük Arkeolojik Kazı Çalışması
Yassıhöyük Arkeolojik Yerleşim Yeri, Kırşehir İli’ne bağlı Çayağazı Beldesi’nde, Kaman-Kırşehir karayolunun yaklaşık 20. km.’sinde ve 260 no’lu Devlet Karayolunun hemen kuzeyinde bulunmaktadır. Kuzey-güney doğrultusunda 500 m, doğu-batı doğrultusunda 600 m genişliğinde ve 13 m yüksekliğinde, yassı ve oval bir höyüktür. Japon Anadolu Arkeoloji Enstitüsü adına, Dr. Masako OMURA aşkanlığında devam eden Yassıhöyük Arkeolojik Kazı Çalışmalarında bugüne kadar Demir ve Tunç Çağlarına tarihlenen kültür katları ortaya çıkarılmıştır. Yassıhöyük kazılarında ele geçen eserler, Kalehöyük Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmektedir.
Adres: Kırşehir İli’ne bağlı Çayağazı Beldesi’nde, Kaman-Kırşehir karayolunun yaklaşık 20. km.’sinde ve 260 no’lu Devlet Karayolunun hemen kuzeyinde bulunmaktadır.
Merkez Kalehöyük Arkeolojik Kazı Çalışması
İlimiz Merkez, Kuşdilli Mahallesinde bulunmaktadır. Halk arasında “Kale” adıyla anılmaktadır. Höyüğün üzerinde Cumhuriyet döneminde yapılmış bir okul ve Selçuklu dönemine ait Alaeddin Camii bulunmaktadır. Hemen kenarında akan Kılıçözü deresinin varlığı ve verimli topraklara yakın olması sebebiyle Kalehöyük, tarihin her döneminde iskan görmüştür. Höyüğün eteklerinde Kırşehir ticaretine hareket katan dükkânlar yer almaktadır. Uzun Çarşı olarak isimlendirilen bu dükkânlar, yüzyıllardan beri Kırşehir ticaretini ayakta tutmaktadır. 2009 yılında, yüksekliği 17 m olan Kalehöyük üzerinde, Kırşehir Müzesi Başkanlığında, Ahi Evran Üniversitesinin bilimsel danışmanlığında kazı çalışmaları başlatılmıştır. Bugüne kadar yapılan kazı çalışmalarında Osmanlı, Selçuklu, Bizans, Roma ve Hellenistik tabakalarına rastlanmıştır. Höyük üzerinde 7 metrelik bir derinliğe inilmiştir. Çalışmalar sırasında pişmiş toprak kaplar, pitoslar, süs eşyaları, öğütme taşları, ağırlık ve ağırşaklar ile pendantlar (kolye) ele geçirilmiştir.
Adres: Kırşehir ili Kaman ilçesinin 3 km. doğusunda Kaman Kırşehir karayolunun hemen kenarında yer almaktadır.
Büyükteflek Arkeolojik Kazı Çalışması
Büyüktefek Yerleşim Yeri, Kırşehir ili, Çiçekdağı ilçesi, Büyüktefek köyünün 2 km güneyinde yer almakta olup, Çiçekdağı ilçesine 7 km, Kırşehir merkeze 71 km mesafede bulunmaktadır. Yerleşim yerine dere içinden giden patika yol veya tarla yolu takip edilerek ulaşılabilmektedir. Kazı çalışmaları 2012 – 2014 yılları arasında Kırşehir Müzesi Müdürlüğü tarafından yapılmıştır. Yapılan kazı çalışmalarında M.S. 2. yüzyıla tarihlenen Roma dönemine ait hamam yapısı ortaya çıkarılmıştır. Roma dönemi hamamları, içinde birçok sosyal aktivitenin gerçekleştirilmesi sebebiyle şehrin en görkemli yapılarındandır. Bu yapılar; spor salonları (palestra), güzellik salonları, saunalar, konferans salonları, kitaplık gibi üniteleri bünyesinde barındırmaktadır. Büyüktefek köyünde yer alan Roma hamamı günümüze kadar ulaşmayı başarmıştır. Yapılan kazı çalışmalarındahamamın, spor salonu (palestra), cehennemlik (külhan), sıcaklık (caldarium), ılıklık (tepidarium) ve soğukluk (frigidarium) bölümleri ortaya çıkarılmıştır. M.S. 4. ve 5. yüzyıllarda Hristiyanlıkla birlikte hamam yapıları önemini yitirmiş ve farklı amaçlarla kullanılmaya başlanmıştır. Hamam yapısının havuz kısmı farklı mekânlarla birleştirilerek küçük bir kiliseye dönüştürülmüştür. Spor salonu (palestra) kısmı ise mezarlık olarak kullanılmıştır. Kazı çalışmalarında pitoslar, güğümler, koku şişeleri, kandiller, pişmiş toprak kaplar elegeçirilmiştir. Ayrıca çok miktarda
farklı boyutta gülle ve disk sporunun ilk örnekleri olan disk ve gülleler ele geçirilmiştir.
Adres: Kırşehir ili, Çiçekdağı ilçesi, Büyükteflek köyünün 2 km güneyinde yer almakta olup, Çiçekdağı ilçesine 7 km, Kırşehir merkeze71 km mesafede bulunmaktadır.
Kurutlu Kazısı
Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün izinleri ile Kalehöyük Arkeoloji Müzesi Müdürlüğü başkanlığında ve Ahi Evran Üniversitesi Antropoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. A. Cem ERKMAN’ın bilimsel başkanlığında, Kaman İlçesi, Savcılı Kurutlu Köyü, Lodalı Tepesi (fosil lo kalitesi) kazı çalışmaları; 2011 yılında yüzey araştırmaları ile başlamış, 2014 yılında kurtarma kazısına dönüşmüş ve 2015 yılında Doç. Dr. A. Cem ERK MAN’ın başkanlığında, Bakanlar Kuru lu Kazısı olarak devam etmektedir. Doç. Dr. A. Cem ERKMAN tarafından bölgede yapılan Yüzey Araştırmaları sırasında, Hirfanlı Baraj Gölü kıyılarında (Lodalı Tepesi Mevkii), önemli yoğunlukta Fosil Lokalitesi tespit edilmiş, fosil lokalitesinin kurtarılması ve bölgede omurgalı fosil yataklarının belirlenmesi ve yine bölgenin Neojen Dönem’deki durumu, faunası ve yaşam özellikleri hakkında bilgiler edinilmesi amacıyla kazı çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Kurutlu Fosil Lokalitesi Kurtarma Kazısı çalışmaları sonunda;
- Gergedangiller
- Atgiller
- Boynuzlugiller
- Zürafagiller
- Domuzgiller
- Primat
- Fil
örneklerine ait fosil buluntuları ele geçmiştir. Ele geçen fosiller üze rindeki bilimsel çalışmalar hâlen de vam etmekte olup, kazı çalışmalarının önümüzdeki yıllarda da sürdürülmesi planlanmaktadır.
Adres: Kaman ilçesine bağlı Kurutlu köyünde.